Menu
Menu
Menu
Terapia pedagogiczna to specjalistyczne działania mające na celu na celu niesienie pomocy dzieciom ujawniającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Ukierunkowana jest ona na korygowanie i kompensowanie zaburzeń psychoruchowego rozwoju dziecka jako jednej z przyczyn niepowodzeń szkolnych.
Możemy wyróżnić 5 podstawowych metod terapii pedagogicznej:
- metody usprawniania funkcji percepcyjno – motorycznych – Ćwiczenia mają na celu usprawnianie funkcji wzrokowych, słuchowych i motorycznych, których prawidłowy rozwój ułatwia dzieciom nabywanie i doskonalenie umiejętności czytania i pisania oraz pomaga w przezwyciężaniu trudności w tym zakresie.
takie ćwiczenia polegająm. in nakreślenie ręką w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, kół, ósemek itp., kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem na dużych powierzchniach; zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn, dużym pędzlem, ruchami poziomymi, pionowymi;
- metody usprawniania funkcji językowych - Usprawnianie mowy i kompetencji językowych oraz komunikacyjnych jest bardzo istotne w tym szczególnym okresie życia dziecka jakim jest wiek przedszkolny. Mowa w dużym stopniu wpływa na ogólny rozwój dziecka. Wpływa na późniejsze jego osiągnięcia zarówno w nauce jak i w dalszym jego życiu. Stanowi podstawowe narzędzie w zdobywaniu wiedzy, informacji, pozwala wyrażać swoje uczucia, myśli i opinie, a także ułatwia kontakty z rówieśnikami.
- metody usprawniania pamięci i koncentracji - Koncentracja to umiejętność skupienia i utrzymywania uwagi na ściśle określonych zadaniach czy zagadnieniach. Umiejętność ta rozwija się stopniowo w toku życia dziecka. Dziecko w wieku 2- 4 lat potrafi skupić uwagę na okres 5 - 15 minut, w wieku 5 - 6 lat na około 20 - 30 minut, w momencie rozpoczęcia nauki okres ten stopniowo się wydłuża.
Już we wczesnym etapie rozwoju warto jednak wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia usprawniające pamięć i inne procesy myślowe. Ułatwi mu to w przyszłości naukę i świadome skupienie uwagi na zadaniu. Najlepszym treningiem pamięci i koncentracji dla dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa (np. gry typu memory, znajdź różnice, wierszyki – rymowanki, układanie puzzli, labirynty, pytania do obrazka.)
- metody usprawniające czytanie i pisanie - Dziecko 6 - letnie, kończące edukację przedszkolną powinno być dobrze przygotowane do nauki czytania i pisania. Aby dziecko mogło z łatwością nabywać te umiejętności, musi osiągać odpowiedni poziom rozwoju percepcji wzrokowej i słuchowej, koordynacji wzrokowo – ruchowej oraz orientacji przestrzennej.
Jeśli u dziecka kończącego przedszkole występują zaburzenia w wyżej wymienionych obszarach, może ono mieć trudności z opanowaniem umiejętności czytania i pisania, co w konsekwencji może być przyczyną niepowodzeń szkolnych oraz idących za tym dalszych konsekwencji, takich jak niska samoocena, brak motywacji, fobia szkolna.
Wiek przedszkolny jest niezmiernie ważnym okresem w rozwoju dziecka. Cechuje się intensywnym rozwojem sprawności ruchowej, w tym manualnej. Sprawność manualna jest istotna w życiu codziennym dziecka, wiąże się z wykonywaniem czynności samoobsługowych i manipulacyjnych. Od tego zależy, jak opanuje ono zdolność pisania. Dziecko powinno mieć sprawną rękę by umieć zapisać litery w liniaturze. Bardzo ważna jest też prawidłowa artykulacja. Zatem kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania obejmuje:
- wyrabianie wrażliwości i pamięci słuchowej;
Słuch fonematyczny, czyli zdolność różnicowania dźwięków mowy (fonemów) oraz słuch fonetyczny, czyli umiejętność identyfikacji i wymawiania poszczególnych dźwięków, składają się na słuch mowny. Dojrzałość słuchu mownego oraz procesów analizy i syntezy słuchowej wyrazów decyduje o tym, czy dziecko będzie mogło osiągnąć powodzenie w nauce czytania i pisania. Szczegółowe cele ćwiczeń percepcji słuchowej to usprawnienie:
- metody relaksacji
W każdej grupie przedszkolnej znajdziemy dzieci, których zachowanie ma znamiona nadpobudliwości, nie braknie także dzieci zamkniętych w sobie, nieśmiałych, z trudem nawiązujących kontakty. Większość dzieci przebywa w przedszkolu wiele godzin dziennie, nierzadko z ograniczoną możliwością odpoczynku. Powoduje to często występowanie fizycznego i psychicznego przeciążenia małych organizmów, co w efekcie wzmaga przejawy nadpobudliwości, agresji, osłabia dobre samopoczucie, nie sprzyja właściwej aktywności. Ćwiczenia relaksacyjne pomagają „wyciszyć” negatywne emocje, a tym samym powodują odprężenie psychiczne i fizyczne, obniżają lęk, agresję pozwalając dziecku przywrócić wewnętrzną równowagę.
Terapeuta pedagogiczny- Aleksandra Radecka
Ewa Dworok- Logopeda
W wieku przedszkolnym kształtuje się niepowtarzalna osobowość dziecka. Niezwykle ważną rolę w tym procesie odgrywają interakcje z otoczeniem. Poprzez odkrywanie swojego otoczenia, nawiązywanie relacji z innymi osobami u dziecka rozwijają się m.in. takie cechy jak uczciwość, posłuszeństwo itd. Wg badaczy jest to okres wręcz krytyczny dla rozwoju dziecka i jego socjalizacji.
Aby dziecko prawidłowo się rozwijało, korzystało z relacji społecznych, musi opanować umiejętność adaptowania się do nowych warunków i sytuacji, np. pobytu w przedszkolu.
Jakie są przyczyny trudności w dostosowaniu się do pobytu w przedszkolu?
Trzylatek nie ma jeszcze odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, aby poradzić sobie samodzielnie z wymaganiami nowej, tak skomplikowanej sytuacji jak pobyt w przedszkolu.
Jest zdany na pomoc i wsparcie osób dorosłych, bliskich. Otoczony przez obce sobie osoby traci poczucie bezpieczeństwa.
Dodatkowym utrudnieniem jest fakt, że dziecko nie w pełni opanowało jeszcze komunikację. W środowisku rodzinnym, bliscy prawidłowo odczytują komunikaty dziecka. Jednak w przedszkolu jest to znacznie utrudnione. Trzylatek ma więc trudności w przekazaniu tego, co chce zakomunikować. Trudności pojawiają się również ze zrozumieniem tego, co inni chcą mu przekazać i czego od niego oczekują.
Dziecko nie radzi sobie jeszcze z orientacją w czasie i przestrzeni. Czas spędzony w przedszkolu ma więc dla niego inny wymiar niż dla rodzica. Dodatkowo, kiedy skupia się na towarzyszących temu pobytowi nieprzyjemnych emocjach, nie angażuje się w kontakty i zabawy, które mogłyby przynieść mu radość.
Jak pomóc dziecku dostosować się do nowej sytuacji?
należy sygnalizować dziecku, że w przedszkolu pomoc i opiekę nad nim sprawować będą miłe, serdeczne panie nauczycielki
dziecko może zostawać również pod opieką dziadków, cioć i innych bliskich mu osób; sytuacja taka przygotowuje je do rozstania z rodzicami
zapewnić możliwość współudziału w przygotowaniu wyprawki do przedszkola - plecaka, śniadaniówki, przyborów
nie przedłużać pożegnań, uśmiechać się w trakcie odprowadzania dziecka do przedszkola
pozwolić dziecku na samodzielne ubieranie się, rozbieranie - większa samodzielność zmniejszy strach dziecka
rozmawiać z dzieckiem o tym, co robiło w przedszkolu, jak spędziło czas.
Jakie jeszcze zachowania występują u dziecka na tym etapie rozwoju?
Emocje trzylatka są bardzo gwałtowne, ale również zmienne. Dziecko może szybko przechodzić od jednej do drugiej emocji: od smutku do radości, od złości do szczęścia. Nie potrafi jeszcze nad nimi panować ani kontrolować ich. Trzylatek nie ma też jeszcze umiejętności ukrywania swoich emocji, ani udawania emocji, których nie doświadcza.
Bunt, upór, manifestacja swoich przekonań, która często według osób dorosłych jest po prostu przejawem nieposłuszeństwa służy określeniu osobowości dziecka.
Trzylatek jest bardzo wrażliwy emocjonalnie. Reaguje emocjami na sytuacje w swoim otoczeniu, zwłaszcza w najbliższej rodzinie: konflikty pomiędzy rodzicami, smutek lub złość rodzica. Opinię o sobie samym tworzy w oparciu o to, jak jest traktowany przez bliskich i inne osoby w swoim otoczeniu.
Dziecko potrafi wyrazić swoje potrzeby poprzez komunikat: “ja chcę”, “ja nie chcę” oraz w prosty sposób opowiedzieć o swoich problemach, trudnościach.
W tym wieku rozwija się również umiejętność wspólnej zabawy, dzielenia się zabawkami, współpracy w 2-3 osobowej grupie. Zawierane są pierwsze przyjaźnie. Dziecko potrafi organizować pierwsze złożone zabawy, np. w dom, w sklep.
*************************************
INTEGRACJA W PRZEDSZKOLU
W naszym życiu czas odgrywa ważną rolę. Jesteśmy w ciągłym pędzie,
ciągle coś do zrobienia, doba za krótka. W całej gonitwie dnia codziennego, często
nie zauważamy innych osób, rzeczy. Jesteśmy zdrowi, mamy pracę, dach nad głową.
Niestety nie wszyscy mają to szczęście.
W ostatnim czasie coraz więcej dzieci potrzebuje pomocy,
ze względu na swoją niepełnosprawność. Dzieci te, tak samo jak dzieci pełnosprawne,
zasługują na wszystko co najlepsze, nie zamykajmy ich w czterech ścianach. Niech mają
kontakt ze swoimi rówieśnikami, osobami dorosłymi. Uczmy ich prawidłowych wzorców
zachowania oraz funkcjonowania w grupie.
Często brak informacji lub fałszywe informacje, lęk, uprzedzenia, niepewność,
utrudniają relacje z innymi i skazują dzieci niepełnosprawne oraz ich rodziny na izolację.
Dlatego niezwykle ważne jest zapoczątkowanie wspólnego życia z niepełnosprawnymi już
w dzieciństwie. Najodpowiedniejszym czasem na kształcenie prawidłowych postaw wobec
drugiego człowieka, a więc także niepełnosprawnego, jest okres kiedy dziecko przebywa
w przedszkolu.
Co daje dzieciom integracja?
Integracja przełamuje bariery między osobami pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi.
Uczy empatii, wyrozumiałości, tolerancji i akceptacji. Rozwija każde z dzieci w sferze
poznawczej, społecznej, emocjonalnej i fizycznej . Daje możliwość zabawy i nauki wszystkim
dzieciom. Chroni przed izolacją oraz rozwija świadomość tego, że wszyscy mamy równe prawa.
W swoje pracy jako pedagog specjalny chciałabym zawrzeć ideę
integracji, żeby każdy z nas oswoił się z tym, że mimo pewnych niedoskonałości,
każde dziecko ma prawo do funkcjonowania w grupie rówieśniczej, a potem
w świecie dorosłych.
Katarzyna Gorzawska, pedagog specjalny
*************
