Syndrom Dziecka Krzywdzonego

Syndrom Dziecka Krzywdzonego, zwany również syndromem dziecka maltretowanego, jest to zjawisko, które dotyczy zarówno sfery psychologicznej, jak i społecznej, a jego skutki są długotrwałe i często trudne do przezwyciężenia.

Syndrom dziecka krzywdzonego to zbiór objawów, które występują u dzieci doświadczających przemocy fizycznej, psychicznej, emocjonalnej lub zaniedbania ze strony opiekunów. Problem ten jest powszechniejszy, niż mogłoby się wydawać. Statystyki z różnych krajów wskazują, że nawet co czwarte dziecko doświadcza w swoim życiu jakiejś formy przemocy. Co więcej, skutki tej przemocy są wielowymiarowe, obejmując nie tylko zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka, ale również jego rozwój społeczny i edukacyjny.

Rodzaje przemocy

Kiedy mówimy o syndromie dziecka krzywdzonego, konieczne jest zrozumienie różnorodnych form przemocy, które mogą prowadzić do jego wystąpienia. Przemoc wobec dzieci przybiera różne postaci, z których każda ma unikalne i poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego, psychicznego oraz emocjonalnego dziecka. W tym kontekście wyróżniamy cztery główne rodzaje przemocy: przemoc fizyczną, przemoc psychiczną i emocjonalną, przemoc seksualną oraz zaniedbanie.

Przemoc fizyczna

Przemoc fizyczna to najbardziej widoczna i namacalna forma przemocy. Polega ona na celowym zadawaniu bólu lub uszkodzenia ciała dziecku poprzez działania takie jak bicie, kopanie, duszenie, oparzenia, uderzenia twardymi przedmiotami czy inne akty, które prowadzą do fizycznych obrażeń. Skutki przemocy fizycznej mogą być natychmiastowe, takie jak siniaki, złamania czy poparzenia, ale również długoterminowe, obejmujące trwałe uszkodzenia ciała, zaburzenia neurologiczne, a nawet śmierć.

Dzieci, które doświadczają przemocy fizycznej, często wykazują charakterystyczne objawy, takie jak lęk przed kontaktami fizycznymi, nagłe zmiany w zachowaniu, unikanie pewnych miejsc lub osób, a także trudności w relacjach z rówieśnikami. Przemoc fizyczna może również prowadzić do problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak depresja, lęki, zaburzenia posttraumatyczne, a także do rozwoju zachowań agresywnych u dziecka.

Przemoc psychiczna i emocjonalna

Przemoc psychiczna i emocjonalna jest mniej widoczna niż przemoc fizyczna, ale jej skutki mogą być równie, jeśli nie bardziej, niszczące. Obejmuje ona takie działania jak wyzwiska, poniżanie, krytykowanie, zastraszanie, szantaż emocjonalny, izolowanie dziecka od rówieśników, a także negowanie jego potrzeb emocjonalnych i wartości. Dzieci, które są ofiarami przemocy psychicznej, często cierpią na niską samoocenę, poczucie bezwartościowości, chroniczny stres oraz zaburzenia emocjonalne.

Przemoc emocjonalna może mieć również głęboki wpływ na rozwój osobowości dziecka. Dzieci te mogą mieć trudności z rozpoznawaniem i wyrażaniem swoich uczuć, co prowadzi do problemów w relacjach interpersonalnych oraz w budowaniu zdrowych związków w dorosłym życiu. Przemoc emocjonalna może również prowadzić do trudności w nauce i zachowaniu, co może przekładać się na gorsze wyniki edukacyjne oraz problemy z adaptacją w środowisku szkolnym.

Przemoc seksualna

Przemoc seksualna wobec dzieci to jeden z najbardziej drastycznych rodzajów przemocy, który obejmuje wszelkie formy wykorzystywania seksualnego dziecka przez dorosłych lub starszych rówieśników. Do przemocy seksualnej zalicza się takie działania jak molestowanie, gwałt, wykorzystywanie dziecka do pornografii, a także zmuszanie do uczestnictwa w czynnościach seksualnych.

Skutki przemocy seksualnej są niezwykle poważne i długotrwałe. Dzieci, które doświadczyły przemocy seksualnej, często zmagają się z poważnymi problemami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki, zaburzenia posttraumatyczne, dysocjacja oraz zaburzenia osobowości. Mogą również doświadczać trudności w związkach intymnych, a także rozwijać niezdrowe wzorce zachowań seksualnych w dorosłym życiu. Dzieci te mogą również mieć trudności w zaufaniu innym ludziom, co prowadzi do izolacji społecznej i problemów z adaptacją.

Zaniedbanie

Zaniedbanie to specyficzna forma przemocy, która polega na braku zapewnienia dziecku podstawowych potrzeb fizycznych, emocjonalnych i społecznych. Wyróżnia się kilka rodzajów zaniedbania:

• Zaniedbanie fizyczne: Brak zapewnienia dziecku odpowiedniego wyżywienia, ubrania, schronienia oraz opieki zdrowotnej. Dzieci zaniedbywane fizycznie mogą cierpieć na niedożywienie, choroby, a także opóźnienia rozwojowe.
• Zaniedbanie emocjonalne: Brak miłości, uwagi, wsparcia emocjonalnego oraz brak stymulacji intelektualnej. Dzieci zaniedbywane emocjonalnie mogą wykazywać objawy depresji, lęku, niskiej samooceny, a także trudności w nawiązywaniu relacji międzyludzkich.
• Zaniedbanie edukacyjne: Brak zapewnienia dziecku odpowiednich warunków do nauki, regularnego uczęszczania do szkoły oraz wsparcia w procesie edukacyjnym. Dzieci zaniedbywane edukacyjnie mają często problemy z osiągnięciami szkolnymi, co może prowadzić do niskiego poziomu wykształcenia i ograniczonych możliwości zawodowych w przyszłości.

Zaniedbanie jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ często jest trudne do wykrycia. Objawia się ono stopniowo, a jego skutki mogą być widoczne dopiero po dłuższym czasie. Dzieci zaniedbywane mogą wykazywać objawy takie jak apatia, wycofanie społeczne, trudności w nauce, a także problemy zdrowotne związane z brakiem odpowiedniej opieki.

Skutki Syndromu Dziecka Krzywdzonego

Skutki przemocy wobec dzieci są długotrwałe i mogą objawiać się na różnych etapach życia.

Skutki fizyczne

Fizyczne skutki przemocy mogą obejmować zarówno bezpośrednie obrażenia, jak i długotrwałe problemy zdrowotne. Przemoc fizyczna może prowadzić do trwałych uszkodzeń ciała, zaburzeń neurologicznych, a nawet śmierci. Nawet jeśli obrażenia zewnętrzne zagoją się, dziecko może doświadczać chronicznego bólu lub innych problemów zdrowotnych przez całe życie.

Skutki psychiczne i emocjonalne

Dzieci, które doświadczyły przemocy, często zmagają się z problemami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki, zaburzenia posttraumatyczne (PTSD) oraz zaburzenia osobowości. Mogą one mieć również problemy z kontrolowaniem emocji, co prowadzi do impulsywnych lub agresywnych zachowań. W skrajnych przypadkach przemoc może prowadzić do prób samobójczych.

Skutki społeczne

Skutki społeczne przemocy obejmują trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji międzyludzkich, co może prowadzić do izolacji społecznej. Dzieci krzywdzone często mają problemy z zaufaniem innym ludziom, co może negatywnie wpływać na ich przyszłe życie osobiste i zawodowe. W dorosłym życiu osoby te mogą również mieć trudności z założeniem i utrzymaniem zdrowej rodziny, co prowadzi do powielania cyklu przemocy.

Skutki edukacyjne

Przemoc i zaniedbanie mogą również wpływać na wyniki edukacyjne dziecka. Dzieci doświadczające przemocy mają trudności z koncentracją, wykazują obniżoną motywację do nauki i często doświadczają problemów z zachowaniem w szkole. W efekcie, ich osiągnięcia szkolne mogą być znacznie gorsze, co wpływa na ich przyszłe możliwości zawodowe.

Diagnoza i interwencja

Rozpoznanie syndromu dziecka krzywdzonego może być trudne, ponieważ dzieci często ukrywają swoją sytuację z obawy przed zemstą ze strony oprawców lub wstydu. Istnieje jednak szereg objawów, które mogą wskazywać na to, że dziecko jest krzywdzone. Należą do nich: nagłe zmiany w zachowaniu, lęk przed powrotem do domu, nieuzasadnione obrażenia ciała, zaniedbanie fizyczne i emocjonalne, a także wycofanie społeczne.

Ważne jest, aby osoby pracujące z dziećmi – nauczyciele, pracownicy socjalni, lekarze – były odpowiednio przeszkolone w zakresie rozpoznawania objawów przemocy i podejmowania odpowiednich działań. W Polsce istnieją różne instytucje, które zajmują się ochroną dzieci przed przemocą, takie jak Ośrodki Pomocy Społecznej, policja, czy organizacje pozarządowe. Interwencja powinna być natychmiastowa i skuteczna, aby zapewnić dziecku bezpieczeństwo i odpowiednią opiekę.

Prewencja

Najlepszym sposobem na przeciwdziałanie syndromowi dziecka krzywdzonego jest prewencja. Edukacja społeczeństwa na temat skutków przemocy oraz dostępnych form pomocy może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego syndromu. Wspieranie rodziców i opiekunów w trudnych sytuacjach życiowych, oferowanie im pomocy psychologicznej, a także propagowanie zdrowych metod wychowawczych, są kluczowymi elementami prewencji.

Wnioski

Syndrom dziecka krzywdzonego to poważny problem społeczny, który wymaga naszej pełnej uwagi i zaangażowania. Przemoc wobec dzieci ma długotrwałe i głęboko destrukcyjne skutki, zarówno dla jednostki, jak i dla społeczeństwa jako całości. Każdy z nas ma rolę do odegrania w przeciwdziałaniu temu zjawisku – czy to poprzez edukację, interwencję, czy wsparcie dla ofiar przemocy. Dzieci są przyszłością naszego społeczeństwa, i to na nas spoczywa odpowiedzialność, aby zapewnić im bezpieczne i zdrowe środowisko rozwoju.

Małgorzata Rduch- Psycholog

************************************

Integracja sensoryczna i zabawy ją wspierające

Integracja sensoryczna to zdolność do rozumienia, porządkowania bodźców i informacji dostarczanych z otoczenia i z własnego ciała poprzez zmysły. Umiejętność ta pozwala dziecku zrozumieć, jak funkcjonuje otaczający je świat i nadaje sens nieustannie docierającym zewsząd bodźcom.

Zaburzenia integracji sensorycznej to jedne z trudności częściej diagnozowanych u dzieci. Wzrost problemów z przetwarzaniem bodźców może być pokłosiem rosnącej liczby cesarskich cięć. W grupie ryzyka są także m.in. maluchy z tzw. ciąż leżących i powikłanych oraz dzieci urodzone przed terminem. Bez względu na przyczynę problemów warto jednak jak najwcześniej zadbać o odpowiednią stymulację.

Ważną funkcję w przetwarzaniu bodźców pełni układ dotykowy, dlatego czujność rodziców powinny wzbudzić następujące zachowania:

• niechęć do zabiegów pielęgnacyjnych (mycia głowy, czesania włosów, obcinania paznokci, smarowania kremem),
• unikanie kontaktu cielesnego, dotykania, przytulania,
• nadwrażliwość na materiały, metki w ubraniach,
• wybieranie obszernych ubrań,
• unikanie brudzących zabaw (piasku, błota, ciastoliny, malowania rękami),
• wybiórcze jedzenie (konkretne smaki, wybrane konsystencje),
• trzymanie długopisu opuszkami palców,
• zakrywanie uszu w czasie hałasu (w centrum handlowym, w czasie odkurzania itp).

Zabawy wspierające układ dotykowy, a tym samym wspierające integrację sensoryczną

1. Pudło sensoryczne

Wykonanie i stopień trudności zależy wyłącznie od naszych chęci i umiejętności. W wersji podstawowej mogą to być kasztany, fasola, groch albo ryż wsypane do dużego plastikowego pojemnika. Można też do plastikowego pudełka nasypać np. ryżu albo kaszy manny i wrzucić drewniane puzzle. Zadaniem malucha będzie wyłowienie ukrytych elementów. Można także pokusić się o przygotowanie małego dzieła sztuki. W tym wypadku bazą będzie ryż zafarbowany na zielono (np. barwnikiem spożywczym), do którego wystarczy wrzucić różne zabawki tematyczne, np. biedronki, motylki…

Dla starszych dzieci doskonale sprawdzi się duże plastikowe pudełko. Przedszkolak może wcielić się w rolę archeologa i pobawić się w wykopaliska. Plastikowe pudełko wystarczy wypełnić piaskiem lub kaszą manną, dosypać kamyków i ukryć w nim małe dinozaury.

2. Ścieżki sensoryczne

W sklepach ze sprzętem sportowym albo rehabilitacyjnym dostępne są różnego rodzaju akcesoria, z których można układać ścieżki sensoryczne. Oczywiście można też wykorzystać przedmioty, które znajdziemy w domu lub podczas spaceru. Wystarczy na macie piankowej albo na dywanie ułożyć np.: kamyki, małe szyszki, patyki, kasztany, ziarna fasoli czy żołędzie. Chodzenie po ścieżce sensorycznej to świetny masaż dla małych stóp, pobudza różne receptory, stymuluje wyobraźnię i równowagę oraz poprawia koordynację wzrokowo-ruchową.

3. Masy sensoryczne

Zabawy różnymi masami to świetne ćwiczenie dla małych rączek. Dzieci z zaburzeniami SI często nie lubią się brudzić, ale ugniatanie, przelewanie i dotykanie różnych faktur jest bardzo ważne w rozwoju motoryki małej. Dlatego warto proponować malcowi różne rozwiązania: ciastolinę, piankolinę, galaretki, piasek kinetyczny, lód itp. (w Internecie dostępnych jest wiele przepisów na przeróżne masy, warto poszukać czegoś, co maluchowi przypadnie do gustu). W warunkach naturalnych w zupełności wystarczy piasek i błoto.

4. Wspólne gotowanie

Mieszanie, przelewanie, odmierzanie, ugniatanie – wszystkie te czynności doskonale stymulują receptory dłoni. Dodatkowo zaangażowanie malca w przygotowywanie posiłków może zaprocentować także na innym polu – dzieci chętniej próbują dań, w których przyrządzaniu aktywnie uczestniczyły.

5. Malowanie rękami i stopami

Dotykanie farb, malowanie paluszkami, odbijanie całych rączek i stópek – to wszystko, podobnie jak pudełka sensoryczne, uwrażliwia receptory. Malowanie rękami spodoba się także dzieciom, które nie lubią malować w tradycyjny sposób ze względu na słabe napięcie mięśniowe – używanie paluszków jest trudniejsze niż trzymanie kredki czy pędzla i dociskanie ich do kartki.

6. Pisanie palcem

Pisanie literek lub rysowanie różnych kształtów w rozsypanej na stole mące/kaszy mannie/piasku również pomaga uwrażliwiać receptory małych rączkach.

Cały artykuł znajduje się na stronce: https://dziecisawazne.pl/18-zabaw-wspierajacych-integracje-sensoryczna-ktore-mozemy-wykonac-w-domu/

Opracowano na podstawie artykułu Ewy Krogulskiej

Katarzyna Gorzawska – pedagog specjalny

************************************************

Wpływ mediów cyfrowych na rozwój mowy u przedszkolaków.

W dzisiejszych czasach media cyfrowe, takie jak smartfony, tablety czy telewizory, stanowią nieodłączny element życia codziennego. Dzieci, w tym przedszkolaki, coraz częściej mają dostęp do różnych treści cyfrowych. Technologie te jak najbardziej mogą wspierać rozwój poznawczy, ale niestety ich nadmierne i niekontrolowane używanie może wywołać negatywne skutki i wpływać na rozwój mowy u najmłodszych. Przede wszystkim:

Zbyt mało interakcji z żywym językiem

Bardzo ważne przy rozwoju mowy jest, aby dzieci przede wszystkim miały kontakt z dorosłymi i rówieśnikami. Kiedy dziecko spędza zbyt dużo czasu przed ekranem, ma mniej okazji do rozmów, zadawania pytań i słuchania odpowiedzi, co może opóźniać rozwój jego słownictwa. Dzieci uczą się mówić głównie przez interakcję, której urządzenia cyfrowe nie mogą w pełni zastąpić.

Problemy z koncentracją i uwagą

Badania potwierdzają, że długotrwałe korzystanie z mediów znacząco wpływa na koncentrację u dzieci. Szybka zmiana treści, która następuje w mediach przyzwyczaja mózg dziecka. Co w wyniku doprowadza do mniejszego skupienia, spokojnej rozmowy i rozwijania umiejętności językowych.

Niska jakość niektórych treści

Jak wiadomo, nie wszystkie treści, które są nam dostępne, są jednocześnie wartościowe. Wiele programów i gier mimo że są atrakcyjne wizualnie, nie dostarczają dzieciom odpowiedniego słownictwa.

Jak korzystać z mediów cyfrowych mądrze?

Media cyfrowe powinny być używane z umiarem i w sposób świadomy. Rodzice powinni ograniczać czas spędzany przez dziecko przed ekranem i wybierać treści, które są edukacyjne i wspierają rozwój językowy. Ważne jest, aby towarzyszyć dziecku podczas korzystania z mediów – zadawanie pytań, wyjaśnianie nowych słów i angażowanie się w rozmowę na temat oglądanych treści mogą wspierać rozwój mowy.

Wiktoria Smołka- Logopeda

********************************************

Spędzanie czasu z dzieckiem w wieku przedszkolnym może być nie tylko przyjemne, ale również bardzo ważne dla jego rozwoju. Dzieci w wieku przedszkolnym rozwijają się bardzo szybko, a pokazywanie im świata może wpłynąć na ich rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny w niezwykle sposób pozytywny. Oto moja propozycja

Metoda Denninsona – co to jest?

Metoda Denninsona to jedna z form terapii, którą zaleca się dzieciom z różnorodnymi trudnościami. Działanie metody opiera się na pobudzeniu połączeń nerwowych oraz doprowadzeniu do zwiększenia integracji na linii: ciało-mózg.

Przekładając to na bardziej przystępny język – jak powszechnie wiadomo, każda z półkul ludzkiego mózgu odpowiada za inne funkcje. Uproszczając – lewa strona tego niezwykle ważnego organu jest bardziej matematyczna, prawa – raczej artystyczna. Dla sprawnego rozwoju człowieka obie te półkule powinny jednak jak najczęściej współpracować, co prowadzi właśnie do pobudzenia połączeń nerwowych.

Terapia metodą Denninsona zakłada, że większa komunikacja między półkulami zachodzi podczas ruchu, a dzięki odpowiednim ćwiczeniom może skutecznie i szybko zredukować lub zlikwidować pewne zaburzenia rozwojowe. 

Terapia metodą Denninsona – komu jest zalecana?

Metoda Denninsona zalecana jest dzieciom, które mają przeróżne zaburzenia rozwojowe. Zazwyczaj korzystają z niej te, u których stwierdza się zaburzenia koncentracji uwagi, problemy pamięciowe, dyskalkulię, dysgrafię, dysleksję, inne trudności w obszarze czytania, pisania i liczenia.

Ponadto terapia metodą Denninsona świetnie sprawdza się u dzieci mających kłopoty z koordynacją ruchową oraz zaburzenia psychologiczne (dzieci nieśmiałe, nerwowe, przeżywające silny stres). 

Zajęcia pomagają dzieciom się rozluźnić, „otworzyć” na naukę, ale stanowią także cenną porcję ruchu. To niezwykle ważne, biorąc pod uwagę fakt, że obecnie wiele dzieci zamiast gry w piłkę, wybiera grę w tablecie albo telefonie.

Terapia metodą Denninsona – jakie przynosi korzyści?

Metoda Denninsona wymaga cierpliwości – pierwsze efekty pracy z dzieckiem można zauważyć dopiero po kilku tygodniach. Niemniej, zdecydowanie warto. Według specjalistów, wśród korzyści płynących z ćwiczeń można wymienić:

• poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej,
• poprawienie pamięci, zarówno długo, jak i krótkotrwałej,
• polepszenie się koncentracji uwagi,
• zwiększenie precyzji ruchów,
• poprawienie umiejętności czytania, w tym także czytania ze zrozumieniem,
• pokonanie pewne trudności przez dzieci zmagające się z dyskalkulią, dysgrafią czy dysleksją, 
• poprawienie kompetencji językowych,
• zwiększona ogólna sprawność i gibkość dziecka,
• zwiększenie umiejętności manualnych – dziecko staje się dokładniejsze,
• wzrost pewności siebie.

Polecam krótki filmik z prezentacją niektórych ćwiczeń dla przedszkolaków

https://www.youtube.com/watch?v=h_ytkXXm-YE

Aleksandra Radecka- Terapeuta pedagogiczny

Rok Szkolny 2023/2024

Witam w roku szkolnym 2023/2024.

Już kolejny rok będę spotykać się z dziećmi przejawiającymi różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania, dlatego moja praca w szczególności ukierunkowana jest na korygowanie i kompensowanie zaburzeń psychoruchowego rozwoju dziecka, jako jednej z przyczyn niepowodzeń szkolnych.

Dla dzieci w wieku przedszkolnym w sferze rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego to terapia przez zabawę. Zajęcia proponowane przeze mnie szczególności ukierunkowane będą na:
• usprawnianie rozwoju funkcji psycho – motorycznych istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania,
• wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach,
• pomaganie w przezwyciężaniu trudności,
• eliminowanie niepowodzeń emocjonalno – społecznych i ich konsekwencji,
• oddziaływanie psychoterapeutyczne- ogólnie uspakajające, a jednocześnie aktywizujące dzieci.

                                             Aleksandra Radecka – terapeuta pedagogiczny;-)

****************************************************

Koncentracja u dzieci??

Są dzieci, które wyglądają jakby myślały o niebieskich migdałach. Patrzą, ale nie widzą, słyszą ale nie słuchają tego, co się do nich mówi, nie reagują na polecenia. Mimo prawidłowego rozwoju umysłowego, mają trudności z dłuższą koncentracją uwagi i z tego powodu nie odnoszą sukcesów w nauce. Są przy tym pełne energii i z trudem mogą usiedzieć na jednym miejscu. Zazwyczaj impulsywne, mówią i robią natychmiast to, co właśnie przyszło im na myśl. To dzieci z zespołem zaburzeń uwagi.

Aleksandra Radecka

Terapeuta pedagogiczny

Terapia pedagogiczna to specjalistyczne działania mające na celu  na celu niesienie pomocy dzieciom ujawniającym różnego rodzaju nieprawidłowości rozwoju i zachowania. Ukierunkowana jest ona na korygowanie i kompensowanie zaburzeń psychoruchowego rozwoju dziecka jako jednej z przyczyn niepowodzeń szkolnych.

Możemy wyróżnić 5 podstawowych metod terapii pedagogicznej:

- metody usprawniania funkcji percepcyjno – motorycznych – Ćwiczenia mają na celu usprawnianie funkcji wzrokowych, słuchowych i motorycznych, których prawidłowy rozwój ułatwia dzieciom nabywanie i doskonalenie umiejętności czytania i pisania oraz pomaga w przezwyciężaniu trudności w tym zakresie.

takie ćwiczenia polegająm. in nakreślenie ręką w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, kół, ósemek itp., kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem na dużych powierzchniach; zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn, dużym pędzlem, ruchami poziomymi, pionowymi;

- metody usprawniania funkcji językowych - Usprawnianie mowy i kompetencji językowych oraz komunikacyjnych jest bardzo istotne w tym szczególnym okresie życia dziecka jakim jest wiek przedszkolny. Mowa w dużym stopniu wpływa na ogólny rozwój dziecka. Wpływa na późniejsze jego osiągnięcia zarówno w nauce jak i w dalszym jego życiu. Stanowi podstawowe narzędzie w zdobywaniu wiedzy, informacji, pozwala wyrażać swoje uczucia, myśli i opinie, a także ułatwia kontakty z rówieśnikami.

- metody usprawniania pamięci i koncentracji - Koncentracja to umiejętność skupienia i utrzymywania uwagi na ściśle określonych zadaniach czy zagadnieniach. Umiejętność ta rozwija się stopniowo w toku życia dziecka. Dziecko w wieku 2- 4 lat potrafi skupić uwagę na okres 5 - 15 minut, w wieku 5 - 6 lat na około 20 - 30 minut, w momencie rozpoczęcia nauki okres ten stopniowo się wydłuża.

Już we wczesnym etapie rozwoju warto jednak wykonywać z dzieckiem proste ćwiczenia usprawniające pamięć i inne procesy myślowe. Ułatwi mu to w przyszłości naukę i świadome skupienie uwagi na zadaniu. Najlepszym treningiem pamięci i koncentracji dla dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa (np. gry typu memory, znajdź różnice, wierszyki – rymowanki, układanie puzzli, labirynty, pytania do obrazka.)

- metody usprawniające czytanie i pisanie - Dziecko   6 - letnie,  kończące  edukację  przedszkolną  powinno  być  dobrze  przygotowane  do  nauki  czytania  i  pisania.  Aby  dziecko  mogło  z  łatwością  nabywać  te  umiejętności,  musi  osiągać  odpowiedni  poziom  rozwoju  percepcji  wzrokowej  i  słuchowej,  koordynacji  wzrokowo – ruchowej  oraz  orientacji  przestrzennej.

Jeśli  u  dziecka  kończącego  przedszkole  występują  zaburzenia  w  wyżej  wymienionych  obszarach,  może  ono  mieć  trudności  z  opanowaniem  umiejętności  czytania  i  pisania,  co  w  konsekwencji  może  być  przyczyną  niepowodzeń  szkolnych  oraz  idących  za  tym  dalszych  konsekwencji,  takich  jak  niska   samoocena,  brak  motywacji,  fobia  szkolna. 

Wiek przedszkolny jest niezmiernie ważnym okresem w rozwoju dziecka. Cechuje się intensywnym rozwojem sprawności ruchowej, w tym manualnej. Sprawność manualna jest istotna w życiu codziennym dziecka, wiąże się z wykonywaniem czynności samoobsługowych  i   manipulacyjnych. Od  tego zależy,  jak  opanuje  ono  zdolność  pisania.  Dziecko  powinno  mieć  sprawną  rękę  by  umieć  zapisać  litery  w  liniaturze.  Bardzo  ważna  jest  też  prawidłowa  artykulacja.   Zatem  kształtowanie  gotowości  do  nauki  czytania  i  pisania  obejmuje:

-  wyrabianie  wrażliwości  i  pamięci  słuchowej;

 Słuch fonematyczny, czyli zdolność różnicowania dźwięków mowy (fonemów) oraz słuch fonetyczny, czyli umiejętność identyfikacji i wymawiania poszczególnych dźwięków, składają się na słuch mowny. Dojrzałość słuchu mownego oraz procesów analizy i syntezy słuchowej wyrazów decyduje o tym, czy dziecko będzie mogło osiągnąć powodzenie w nauce czytania i pisania. Szczegółowe cele ćwiczeń percepcji słuchowej to usprawnienie:

• koncentracji na bodźcach słuchowych;
• umiejętności różnicowania dźwięków i ich lokalizacji w czasie i przestrzeni;
• analizy i syntezy słuchowej;
• prawidłowej artykulacji;
• pamięci słuchowej ;
• koordynacji słuchowo-wzrokowej i słuchowo-ruchowej;

- metody relaksacji

W każdej grupie przedszkolnej znajdziemy dzieci, których zachowanie ma znamiona nadpobudliwości, nie braknie także dzieci zamkniętych w sobie, nieśmiałych, z trudem nawiązujących kontakty. Większość dzieci przebywa w przedszkolu wiele godzin dziennie, nierzadko z ograniczoną możliwością odpoczynku. Powoduje to często występowanie fizycznego i psychicznego przeciążenia małych organizmów, co w efekcie wzmaga przejawy nadpobudliwości, agresji, osłabia dobre samopoczucie, nie sprzyja właściwej aktywności. Ćwiczenia relaksacyjne pomagają „wyciszyć” negatywne emocje, a tym samym powodują odprężenie psychiczne i fizyczne, obniżają lęk, agresję pozwalając dziecku przywrócić wewnętrzną równowagę.

mgr Aleksandra Radecka

Terapeuta pedagogiczny

*******************************************

Mowa, a motoryka mała…

            Ośrodki odpowiedzialne za mowę oraz pola ruchowe odpowiedzialne za sprawność ręki znajdują się w bliskim sąsiedztwie. W trakcie wykonywania precyzyjnych ruchów palcami, dochodzi do angażowania struktur w mózgu, które znajdują się w pobliżu tych odpowiadających za rozwój mowy. Tak, więc ruch rąk pośrednio oddziałuje na rozwój mowy. Nieprawidłowy rozwój motoryki małej może zatem prowadzić do zaburzeń mowy. Nie należy ignorować problemów związanych z wykonywaniem precyzyjnych czynności dłońmi przez dziecko.

            Zabawy związane z motoryką małą są dla dzieci świetną zabawą. Każdy rodzic w domu może wspierać rozwój motorki małej, dzięki różnym zabawom. Do takich zabaw zaliczamy np. zabawy różnymi masami plastycznymi (glina, masa solna, plastelina), nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, zabawy z przypinaniem spinaczy do bielizny, a nawet malowanie farbami pędzlem, gąbką czy palcami oraz wiele innych.

************************************************

Jak wzmacniać mowę dziecka?

Mowa dziecka kształtuje się wraz z rozwojem fizyczny i psychicznym. Wiek przedszkolny jest czasem, w jakim powinno się wdrożyć usprawnianie i korygowanie mowy. W porę rozpoczęte ćwiczenia i zabawy, spowodują podniesienie sprawności rozumienia języka, ale również zmotywują dzieci do naturalnego i samodzielnego wypowiadania się.

W przypadku dzieci młodszych przebiega to poprzez zabawę. Z kolei ze starszymi przedszkolakami można już wykonywać ćwiczenia logopedyczne, gdyż są one w stanie wykonać je samodzielnie. Ćwiczenia i zabawy wzmacniające rozwój mowy obejmuje takie oto sfery, które mają znaczący wpływ na poprawne kształtowanie się mowy: oddechowa, artykulacyjna, fonacyjna, słuchowa, ruchowa.

ĆWICZENIA ODDECHOWE mają za zadanie ukształtować nawyk oddychania nosem oraz zmniejszyć zachorowania układu oddechowego. Przykładowe zabawy oddechowe:

• wąchanie kwiatków,
• zdmuchiwanie płomienia świecy,
• dmuchanie baniek mydlanych,
• dmuchanie na lekkie przedmiotu, np. piórka, piłeczkę ping-pong, kuleczki styropianowe,
• dmuchanie w wiatraczek.                                                                                                  

ĆWICZENIA MOTORYKI APARATU ARTYKULACYJNEGO mają za zadanie podniesienie sprawności mięśni w procesie artykulacji. Przykładowe ćwiczenia:

a)      warg:

• ziewanie – szeroko otwieranie i zamykanie ust,
• dzióbek – wysuwanie warg do przodu,
• motorek – wibracje warg,
• parskanie wargami,
• rybka – powolne zamykanie i otwieranie warg tworzących kształt koła,
• cmokanie – wysyłanie buziaczków;

b)      języka:

• kląskanie konika,
• malowanie sufitu – malowanie językiem swoje podniebienie (od zębów w stronę gardła),
• wypychanie językiem policzków,
• oblizywanie górnej i dolnej wargi,
• oblizywanie ust ruchem okrężnym,
• liczenie górnych zębów;

c)      żuchwy:

• chwytanie górnymi zębami górnej wargi i odwrotnie,
• naśladowanie przeżuwania,
• żucie gumy;

d)     podniebienia miękkiego:

• zasysanie słomką przedmiotów i przenoszenie ich na inne miejsce,
• naśladowanie różnych rodzajów śmiechu (ho, ho, ho… hi, hi hi…. itd.)
• kaszlenie z językiem wysuniętym z ust,
• oddychanie głęboko tylko nosem przy zamkniętej buzi,
• chrapanie na wdechu i wydechu.

Częstym obserwowanym problemem wśród przedszkolaków jest niejedzenie skórek od chleba, które ma znaczący wpływ na prawidłowy rozwój zgryzu. Gryzienie skórek rozwija i wzmacnia mięśnie, dlatego ważne jest aby zachęcać dzieci do ich zjadania.

ĆWICZENIA FONACYJNE I GŁOSOWE mają za zadanie wykształcenie u dzieci „odpowiedniej wysokości nastawienia siły głosu w czasie mówienia”. Przykłady zabaw fonacyjnych i głosowych:

• Mruczenie przez nos – mmmmm….
• Płacz misia – wymawianie samogłosek, naśladując płacz misia – aaaa, eeee, iiii, uuuu, yyyy
• Echo – powtarzanie za nauczycielem/rodzicem prostych wyrazów, raz głośno a następnie cicho.

ĆWICZENIA SŁUCHOWE mają za zadanie pomóc dziecku rozpoznawać dźwięki pochodzące z otoczenia oraz analizować prawidłową mowę. Przykładowe zabawy:

• wysłuchiwanie głosów z otocznia/ ulicy - rozmowa na temat dochodzących do nas głosów,
• zabawa „siedzi Turek”- dziecko ma zawiązane oczy i ma odgadnąć imię gościa, który do niego przyszedł.

ĆWICZENIA RUCHOWE mają wpływ na poprawę stanu zdrowia fizycznego, eliminują napięcie.Przykłady zabaw:

• chodzenie na piętach, palcach,
• bieganie z skokiem, z unoszeniem kolan itp.
• chodzenie z woreczkiem na głowie,
• marsz z klaskaniem nad głową,
• podskoki – zmienne, dostawne, obunóż, jednonóż,
• „jedzie rowerek na spacer” – leżenie na plecach.

Znaczącą rolę w okresie kształtowania się mowy odgrywają rodzice. Dziecko uczy się mowy od otoczenia, czyli osób z którymi przebywa najwięcej. Mowa najbliższych jest dla dziecka wzorem, które próbuje odzwierciedlić, jednocześnie je przyswajając. Nieświadomi rodzice przyczyniają się do pojawienia się opóźnienia w rozwoju mowy dziecka, czy nawet nieprawidłowej artykulacji głosek. Dzieje się tak, gdy opiekunowie zwracają się do niego w sposób zdrobniały, zniekształcając słowa. Dziecko mając nieprawidłowy wzór do naśladowania, zaczyna również wymawiać głoski oraz całe słowa niepoprawnie.

Nie należy zatem pochwalać dziecko za zdrobniałąwymowę. Chcąc sprawić rodzicom przyjemność dziecko zaczyna używać jej świadomie, aby zdobyć aprobatę,w ten sposób przyczyniamy się do utrwalenia niepoprawnej wymowy. Należy zatem dbać, aby już od pierwszych chwil życia dziecko miało naturalny oraz właściwy wzór wymowy. Mówimy do dziecka dużo, o rzeczach dla niego ważnych i zrozumiałych, zwracając uwagę na tempo mowy, by mówić możliwie powoli, krótkimi zdaniami.

mgr Ewa Dworok 

Logopeda

***************

Zadaniem nauczycieli przedszkola jest przygotowanie dziecka do roli ucznia. Dotyczy to między innymi mowy, która w dużej mierze przyczynia się do osiągnięć dziecka w szkole, ułatwia również komunikację z rówieśnikami i dorosłymi, pomaga w zdobywaniu informacji i nabywaniu wiedzy. Prawidłowa artykulacja głosek ma znaczący wpływ na porozumiewanie się z otoczeniem.

Wady wymowy mogą być spowodowane różnymi problemami takimi jak: nieprawidłowym sposobem połykania, zaburzeniem słuchu, wadą zgryzu, przerostem trzeciego migdałka, częstymi infekcjami związanymi z drożnością nosa, brakiem uzębienia, obniżonym lub wzmożonym napięciem mięśniowym, nieprawidłowym sposobem oddychania, niską sprawnością narządów artykulacyjnych, jak również nieprawidłowymi wzorcami mowy.

mgr Ewa Dworok

Logopeda

Wpływ światła niebieskiego emitowanego przez ekrany urządzeń elektronicznych na rozwój dziecka.

Światło niebieskie emitowane przez urządzenia elektroniczne, takie jak komputery, telefony, tablety i telewizory, jest przedmiotem coraz większego zainteresowania ze strony naukowców i rodziców. Badania sugerują, że to światło może mieć wpływ na rozwój dziecka, zarówno w kontekście fizycznym, jak i psychicznym.
Jednym z ważniejszych obszarów, w których światło niebieskie może wpłynąć na dzieci, jest sen. Nadmierna ekspozycja na to światło może zakłócać rytm dobowy dziecka poprzez hamowanie produkcji melatoniny, hormonu regulującego sen. To może prowadzić do trudności w zasypianiu i utrzymaniu zdrowego snu, co z kolei może wpłynąć na ogólny rozwój i funkcjonowanie dziecka.
Zmęczenie oczu: Dzieci korzystające z urządzeń elektronicznych przez dłuższy czas mogą doświadczać zmęczenia oczu, które objawia się suchością, podrażnieniem i bólami oczu. To z kolei może prowadzić do zmniejszenia koncentracji i wydajności w szkole oraz innych aktywnościach.
Szkodliwy wpływ na wzrok: Istnieją obawy, że długotrwała ekspozycja na światło niebieskie może zwiększać ryzyko uszkodzeń siatkówki u dzieci. Choć badania nad tym zagadnieniem są wciąż w toku, ważne jest, aby rodzice i opiekunowie byli świadomi tego potencjalnego ryzyka i podejmowali środki ostrożności.
Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym powinny mieć ustalone zasady korzystania z elektronicznych urządzeń, z ograniczeniem czasu spędzanym przed ekranem. Wskazane jest stosowanie tzw. "czasów ekranowych", aby zachować równowagę między korzystaniem z technologii a innymi aktywnościami, takimi jak zabawa na świeżym powietrzu, czytanie książek czy zajęcia twórcze.
Rodzice powinni być świadomi potencjalnych zagrożeń i potrafić zarządzać czasem, jaki ich dzieci spędzają przed ekranem. Dodatkowo, można stosować filtry lub tryby nocne na urządzeniach, które zmniejszają emisję niebieskiego światła w godzinach wieczornych .
Odpowiednie zarządzanie czasem ekspozycji na to światło oraz dbałość o zdrowy sen i wzrok dziecka są kluczowe dla zapewnienia mu optymalnych warunków rozwoju i funkcjonowania. Warto podjąć świadome kroki w celu zminimalizowania negatywnych skutków emitowanego światła niebieskiego na dzieci.

****************************************************

Rozpoczynamy nowy rok szkolny 2023/2024, jest to drugi rok mojej pracy w przedszkolu. Chciałabym przekazać Państwu kilka spostrzeżeń z mojej pracy oraz informacji, nad czym będę pracowała w tym roku.
W trakcie zajęć z pedagogiem specjalnym, dzieci chętnie odpowiadają na zadawane pytania, często opowiadają jak spędzają wolny czas, co je interesuje, jak się czują w danym dniu. Ich wypowiedzi są interesujące, doceniają to, że dorosły je słucha, nawiązuje z nimi kontakt. Warto tu wspomnieć, że w trakcie takich rozmów, dzieci wzbogacają swoje słownictwo, wiedzę o otaczającym świecie.
Rozpoczynając zajęcia, zawsze na początku krótko rozmawiamy (co słychać u dziecka? co ciekawego, ostatnio u niego się wydarzyło? jak się czuje?). W trakcie rozmowy naprowadzam dzieci w kierunku tematu zajęć. Dzieci wykonują różne prace plastyczne, ćwiczenia grafomotoryczne dzięki temu, usprawniana jest ich motoryka mała (ruchy rąk), co będzie przydatne w późniejszej nauce pisania. W swojej pracy wykorzystuję tematyczne
karty pracy (np. na „Dzień Dziecka”, „Dzień Wody”). Nauka u przedszkolaków odbywa się przede wszystkim poprzez zabawę, dlatego gramy w gry planszowe, wykorzystujemy różne pomoce i zabawki edukacyjne. Jako przerywnik pojawiają się zabawy ruchowe, bo ruch to ważny element w rozwoju dziecka. Często czytam im też fragmenty książek, krótkie wiersze, po czym rozmawiamy na temat przeczytanego tekstu. W swojej pracy
wykorzystuję także śpiew, muzykę.
Podsumowanie zajęć to także rozmowa i zadawanie pytań: co dziś poznaliśmy? czego się dowiedzieliśmy? co podobało się dzieciom, a co może mniej?
W tym roku szkolnym, w trakcie zajęć z dziećmi zamierzam wzmacniać oraz rozwijać umiejętności potrzebne do gotowości szkolnej , poprzez wykorzystanie pracy różnych zmysłów.
Cel ten będę realizowała w następujący sposób:
- wspieranie motoryki małej (wycinanie, rysowanie, kolorowanie, klejenie, lepienie
z plasteliny),
- wydłużanie czasu koncentracji uwagi,

- rozwijanie spostrzegawczości, koordynacji wzrokowo-ruchowej, pamięci,
- wzbogacanie słownictwa i wiedzy o otaczającym świecie,
- wzmacnianie wiary we własne możliwości, pozytywnej samooceny,
- współpracę w grupie, nawiązywanie prawidłowych relacji rówieśniczych jak i z pozostałymi
osobami.

lic. Katarzyna Gorzawska, pedagog specjalny

**************************************************************

PRACA PEDAGOGA SPECJALNEGO

W pracy z dziećmi można się wiele nauczyć. Dzięki nim uświadomiłam sobie, że warto się cieszyć z każdej chwili, doceniać małe rzeczy, nie wszystko brać tak na serio.
Ja zaś staram się przekazywać im to, że warto się starać, że dużo potrafią, ale czasami zbyt szybko się zniechęcają. Podczas zajęć,szczególnie w trakcie gier dydaktycznych, wykonywania poleceń z kart pracy, czytania książek, zabaw swobodnych, dzieci poznają otaczający je świat, wzbogacają swoje słownictwo, kształtują umiejętności manualne (motoryka mała), uczą się spostrzegawczości, koncentracji uwagi, odpowiednich zachowań w grupie, nabywają różne umiejętności społeczne (np. czekanie na swoją kolej, proszenie o pomoc, umiejętność dziękowania
i przepraszania oraz gotowość do przestrzegania reguł), rozwijają swoje zainteresowania (np. tematy dotyczące planet, zwierząt).
                   Czas spędzony z dziećmi to czas, który nie jest stracony. Warto docenić go i w pełni wykorzystać. Nawet pół godziny spędzonej z naszym dzieckiem, bez telefonu, tabletu, telewizora, dając mu swoją obecność, to bardzo dużo w dzisiejszym zabieganym świecie. Sięgajmy wtedy po ciekawą książkę, odpowiednią do wieku, zainteresowań dziecka. Nie zapominajmy o zabawach, grajmy w gry planszowe, rysujmy, kolorujmy, wycinajmy, budujmy ciekawe konstrukcje z klocków. Możliwości jest bardzo dużo. Nawet nam dorosłym czas ten pozwoli się odprężyć, zbliżyć do dziecka, zobaczyć uśmiech na jego twarzy.

Katarzyna Gorzawska
  Pedagog specjalny

*******************************

INTEGRACJA W PRZEDSZKOLU

W naszym życiu czas odgrywa ważną rolę. Jesteśmy w ciągłym pędzie,

ciągle coś do zrobienia, doba za krótka. W całej gonitwie dnia codziennego, często

nie zauważamy innych osób, rzeczy. Jesteśmy zdrowi, mamy pracę, dach nad głową.

Niestety nie wszyscy mają to szczęście.

W ostatnim czasie coraz więcej dzieci potrzebuje pomocy,

ze względu na swoją niepełnosprawność. Dzieci te, tak samo jak dzieci pełnosprawne,

zasługują na wszystko co najlepsze, nie zamykajmy ich w czterech ścianach. Niech mają

kontakt ze swoimi rówieśnikami, osobami dorosłymi. Uczmy ich prawidłowych wzorców

zachowania oraz funkcjonowania w grupie.

Często brak informacji lub fałszywe informacje, lęk, uprzedzenia, niepewność,

utrudniają relacje z innymi i skazują dzieci niepełnosprawne oraz ich rodziny na izolację.

Dlatego niezwykle ważne jest zapoczątkowanie wspólnego życia z niepełnosprawnymi już

w dzieciństwie. Najodpowiedniejszym czasem na kształcenie prawidłowych postaw wobec

drugiego człowieka, a więc także niepełnosprawnego, jest okres kiedy dziecko przebywa

w przedszkolu.

Co daje dzieciom integracja?

Integracja przełamuje bariery między osobami pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi.

Uczy empatii, wyrozumiałości, tolerancji i akceptacji. Rozwija każde z dzieci w sferze

poznawczej, społecznej, emocjonalnej i fizycznej . Daje możliwość zabawy i nauki wszystkim

dzieciom. Chroni przed izolacją oraz rozwija świadomość tego, że wszyscy mamy równe prawa.

W swoje pracy jako pedagog specjalny chciałabym zawrzeć ideę

integracji, żeby każdy z nas oswoił się z tym, że mimo pewnych niedoskonałości,

każde dziecko ma prawo do funkcjonowania w grupie rówieśniczej, a potem

w świecie dorosłych.

Katarzyna Gorzawska, pedagog specjalny

*************